نظارت بر محتوای غیرقانونی آنلاین به یکی از چالش های مهم کشورهای مختلف برای تضمین امنیت کاربران فضای مجازی در سال های اخیر تبدیل شده و در این میان، شورای ملی سمعی و بصری رومانی (CNA) اقداماتی جدی برای مقابله با این پدیده در پلتفرم های اجتماعی پرمخاطب مانند تیک تاک، فیسبوک و ایکس (توییتر سابق) انجام داده است. حذف حساب های متخلف، جلوگیری از انتشار شایعات و اطلاعات نادرست، و مقابله با محتوای تحریک آمیز از جمله اقدامات این شورا به شمار می رود.
با افزایش استفاده کاربران از شبکه های اجتماعی در سال های اخیر، مسأله محتوای غیرقانونی آنلاین به یکی از اولویت های اصلی نهادهای ناظر تبدیل شده است. شورای ملی سمعی و بصری رومانی (CNA) با تکیه بر مقررات مصوب و اختیارات قانونی خود، اقداماتی گسترده در جهت کنترل و حذف چنین محتواهایی در فضای مجازی کشور اتخاذ کرده است.
در روزهای گذشته، CNA اعلام کرد که چندین حساب کاربری در پلتفرم های معروفی همچون تیک تاک، فیسبوک و ایکس را به دلیل انتشار محتوای غیرقانونی، شایعه پراکنی و تحریک افکار عمومی مسدود یا تحت بررسی قرار داده است.
نظارت بر محتوای غیرقانونی آنلاین در پلتفرم تیک تاک
در شبکه اجتماعی تیک تاک، محتوای غیرقانونی آنلاین بیشتر در قالب ویدیوهایی منتشر شده که حاوی شایعات دروغین، تئوری های توطئه و تحریکات سیاسی بوده اند. یکی از مثال های مورد بررسی، ویدیویی با عنوان «پیروزی بر خائنان؟ لاهه آغاز پایان را اعلام می کند» بود. این ویدیو به دروغ ادعا می کرد که دادگاه بین المللی لاهه تحقیقات جنایی علیه طراحان یک کودتا در رومانی را آغاز کرده است. این محتوا بدون مستندات رسمی و با نیت جلب توجه مخاطب منتشر شده و باعث برانگیختن حساسیت های عمومی شده بود.
علاوه بر این، تعدادی از کاربران نیز با تولید محتوای تصویری و متنی درباره جنگ و تحولات ژئوپلیتیکی، فضای تیک تاک را به محلی برای انتشار اطلاعات غیرموثق تبدیل کرده اند. اقدامات CNA در این حوزه با هشدار، جریمه و در برخی موارد حذف حساب های متخلف همراه بوده است.
محتوای غیرقانونی آنلاین در فیسبوک
فیسبوک نیز به عنوان یکی از بسترهای اصلی نشر محتوا در رومانی، هدف فعالیت های نظارتی قرار گرفته است. یکی از موارد بررسی شده توسط CNA، انتشار ویدیویی با عنوان «اخبار پرو تی وی» بود که ادعا می کرد کاربران در صورت داشتن آیفون، یک میلیون دلار دریافت خواهند کرد. این ویدیو نه تنها نادرست بود بلکه مصداق فریب کاربران برای کلیک خوری و افزایش بازدید به شمار می رفت.
ویدیویی دیگر با محتوای «جنایتکاران در نورنبرگ همراه با همه همدستانشان! بیایید روسیه» نیز به دلیل محتوای تحریک آمیز و دروغین به سرعت مورد اقدام قرار گرفت. CNA تأکید کرد که چنین محتواهایی نه تنها امنیت روانی جامعه را تهدید می کنند، بلکه می توانند زمینه ساز تنش های سیاسی شوند.
محتوای غیرقانونی آنلاین در پلتفرم ایکس (توییتر سابق)
در پلتفرم ایکس (توییتر سابق)، انتشار تصاویری مرتبط با جنبش لژیونرها و چهره هایی چون کورنیلیو زلئا کودرئانو مورد توجه و اقدام شورای سمعی و بصری قرار گرفت. همچنین، انتشار ویدیوهایی که مکان تجهیزات نظامی یا کامیون های ارتش را با مختصات دقیق نشان می دادند، از منظر امنیت ملی نیز به شدت حساس قلمداد شدند و به سرعت حذف شدند.
CNA با جدیت در پی کنترل محتوای غیرقانونی آنلاین در پلتفرم های اجتماعی
این اقدامات CNA در راستای کنترل محتوای غیرقانونی آنلاین نه تنها از منظر اخلاقی و اجتماعی بلکه به لحاظ امنیتی نیز اهمیت بالایی دارند. به گفته کارشناسان، بسیاری از اطلاعات نادرست و تحریک آمیز می توانند جوامع را به سوی بی ثباتی سوق دهند. شورای ملی سمعی و بصری رومانی اعلام کرده که نظارت ها با دقت بیشتری ادامه خواهند یافت و همکاری مستقیم با مدیران پلتفرم ها در اولویت قرار دارد.
بر اساس گزارش این نهاد، انتشار محتوای غیرقانونی در فضای مجازی از جمله انتشار اخبار جعلی، تهییج احساسات مذهبی و قومی، تهدید به خشونت، و تشویش اذهان عمومی از جمله مواردی است که در حال حاضر به طور ویژه پیگیری می شوند. CNA از تمامی شهروندان خواسته است در صورت مواجهه با چنین محتواهایی، موارد را گزارش دهند تا برخورد قانونی با آن صورت گیرد.
اقدامات مکمل در سایر پلتفرم ها
علاوه بر سه پلتفرم اصلی، برخی حساب های کاربری در فیسبوک مانند «Cristina MC» و «Românidepeste Tot #Official» نیز به دلیل انتشار عناوینی تحریک آمیز و جعلی همچون «موج در راه است! ترامپ در مورد CCR» و «مدرکی که نشان می دهد به زودی دستگیری هایی صورت خواهد گرفت» تحت پیگرد قرار گرفتند. CNA این محتواها را خلاف قوانین کشور و تهدیدی برای ثبات اجتماعی دانسته است.
مسئولیت مشترک دولت و پلتفرم ها در مقابله با محتوای غیرقانونی آنلاین
موضوع محتوای غیرقانونی آنلاین تنها محدود به سیاست های دولتی نیست، بلکه یک مسئولیت مشترک میان دولت ها و پلتفرم های رسانه ای محسوب می شود. بر همین اساس، CNA خواستار همکاری جدی تر پلتفرم هایی چون متا، تیک تاک، و ایکس در اجرای قوانین داخلی کشورها شده است.
این نهاد تأکید دارد که الگوریتم های بررسی محتوا باید شفاف تر شوند و مکانیسمی برای گزارش سریع و مؤثر محتواهای غیرقانونی در اختیار کاربران قرار گیرد. همچنین، آموزش عمومی درباره خطرات انتشار اطلاعات نادرست و شایعات نیز در دستور کار نهادهای رسانه ای قرار گرفته است.
پیشینه و اثرات محتوای غیرقانونی آنلاین در جوامع مختلف
پدیده محتوای غیرقانونی آنلاین با توسعه سریع فناوری اطلاعات و شبکه های اجتماعی در دهه گذشته، به یکی از جدی ترین چالش های جهانی تبدیل شده است. بسیاری از دولت ها قوانینی برای محدودسازی نشر محتواهایی که امنیت ملی، نظم عمومی یا ارزش های اجتماعی را تهدید می کنند، وضع کرده اند.
در اتحادیه اروپا، مقررات جامع خدمات دیجیتال که به عنوان «DSA» شناخته می شود، چارچوبی برای مدیریت پلتفرم های آنلاین در برابر محتواهای غیرقانونی تعیین کرده است. بر اساس این قوانین، پلتفرم ها موظف اند محتواهای مغایر با قوانین ملی را در کوتاه ترین زمان ممکن حذف یا مسدود کنند.
رومانی نیز با تصویب مقررات خاص خود، تلاش کرده است در این حوزه از تحولات عقب نماند. CNA به عنوان مرجع اصلی نظارت بر رسانه های سمعی و بصری در این کشور، با بهره گیری از اختیارات قانونی خود در حال تلاش برای پاکسازی فضای مجازی از محتواهای مخرب است.
این اقدامات اگرچه گاهی با واکنش هایی درباره محدودسازی آزادی بیان مواجه شده اند، اما در کل با استقبال بسیاری از کاربران و فعالان اجتماعی روبرو شده اند. حفظ تعادل میان آزادی بیان و مسئولیت اجتماعی، اکنون در مرکز توجه نهادهای نظارتی جهان قرار دارد.
