افزایش اشتغال در رومانی به یکی از مهم ترین نشانه های بهبود وضعیت اقتصادی این کشور در سال ۲۰۲۴ تبدیل شده است. طبق گزارش تازه منتشر شده از سوی مؤسسه ملی آمار رومانی، نرخ اشتغال جمعیت در سن کار به ۶۳.۸ درصد رسیده که نسبت به سال گذشته افزایشی معادل ۰.۸ واحد درصدی داشته است. این رقم، در کنار سایر شاخص های مثبت اقتصادی، بیانگر تحولاتی قابل توجه در بازار کار رومانی است. افزایش اشتغال در رومانی نه تنها به کاهش بیکاری منجر شده بلکه امیدواری به آینده شغلی در رومانی به ویژه برای نسل جوان را نیز افزایش داده است.
بر اساس همین گزارش، نرخ اشتغال جمعیت بین ۲۰ تا ۶۴ سال نیز در سال جاری به ۶۹.۵ درصد رسیده که این عدد هم نسبت به سال ۲۰۲۳، رشد مشابهی یعنی ۰.۸ واحد درصدی را نشان می دهد. این ارقام نشان دهنده روند رو به رشد فرصت های شغلی در کشور است که ناشی از سیاست های اقتصادی هدفمند، جذب سرمایه گذاری های جدید و تمرکز بر توسعه بخش خصوصی بوده است.
افزایش اشتغال در رومانی؛ نگاهی به آمار و واقعیت های اجتماعی
افزایش اشتغال در رومانی تنها یک عدد خشک نیست؛ این پدیده ابعاد اجتماعی، اقتصادی و منطقه ای گسترده ای دارد. طبق اطلاعات مؤسسه ملی آمار رومانی، در سال ۲۰۲۴ جمعیت فعال اقتصادی این کشور به ۸.۳۰۴ میلیون نفر رسیده که از این تعداد، ۷.۸۵۳ میلیون نفر شاغل و تنها ۴۵۱ هزار نفر بیکار بوده اند. این نشان می دهد که بخش بزرگی از جمعیت توانسته اند وارد بازار کار شوند و سهم افراد شاغل در اقتصاد افزایش یافته است.
از نظر جنسیتی، آمارها حکایت از آن دارد که نرخ اشتغال مردان با ۷۲ درصد، همچنان از نرخ اشتغال زنان در رومانی با ۵۵.۳ درصد بیشتر است. این اختلاف ۱۶.۷ درصدی حاکی از آن است که همچنان موانع متعددی بر سر راه اشتغال زنان وجود دارد که نیازمند سیاست گذاری جدی تری است. از سوی دیگر، نرخ اشتغال در مناطق شهری با ۶۹.۸ درصد، بالاتر از مناطق روستایی با ۵۷ درصد گزارش شده که این هم بازتاب دهنده تمرکز مشاغل در مراکز شهری و ضعف توسعه اقتصادی در نواحی روستایی است.
یکی دیگر از نکات قابل توجه در گزارش INS، نرخ اشتغال پایین در میان جوانان است. نرخ اشتغال در گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال تنها ۱۹.۲ درصد گزارش شده، که این موضوع بیانگر وجود چالش هایی در ورود جوانان به بازار کار است. در مقابل، نرخ اشتغال در گروه سنی ۵۵ تا ۶۴ سال نیز با ۵۳.۴ درصد پایین تر از میانگین کشوری بوده و نشان دهنده دشواری های اشتغال برای سالمندان است.
در تحلیل های آماری، بالاترین نرخ اشتغال مربوط به افرادی با تحصیلات عالی بوده که رقم چشمگیر ۹۰ درصد را نشان می دهد. این در حالی است که نرخ اشتغال در افراد با تحصیلات متوسط ۶۶.۵ درصد و در افراد با تحصیلات پایین تنها ۳۶.۹ درصد گزارش شده است. این ارقام نشان می دهد که سطح تحصیلات، تأثیر مستقیمی بر میزان اشتغال دارد و توسعه آموزش عالی یکی از راهکارهای اساسی برای بهبود وضعیت اشتغال در رومانی به شمار می آید.
تحلیل ساختار شغلی و حوزه های فعال در اشتغال رومانی
در ادامه بررسی های آماری، افزایش اشتغال در رومانی به تفکیک بخش های اقتصادی نیز اطلاعات جالبی را نشان می دهد. کارمندان با سهم ۸۵.۳ درصد، بیشترین بخش از جمعیت شاغل را تشکیل می دهند. این میزان نسبت به سال گذشته ۱۰۴ هزار و ۸۰۰ نفر افزایش داشته که به وضوح نشان دهنده رشد استخدام رسمی در بازار کار است. در کنار آن، کارگران خوداشتغال و اعضای خانوارهای بدون دستمزد، سهمی معادل ۱۳.۳ درصد از اشتغال دارند.
در مورد ساختار مالکیتی مشاغل نیز، بخش خصوصی ۸۲.۸ درصد از جمعیت شاغل را جذب کرده که حاکی از نقش پررنگ بخش خصوصی در رشد اقتصادی و اشتغال کشور است. در مقابل، بخش دولتی تنها ۱۶.۶ درصد از مشاغل را شامل می شود و ۰.۶ درصد نیز در بخش های مختلط مشغول به کار هستند.
از نظر حوزه های فعالیت، بخش خدمات با سهم ۵۶.۱ درصد بیشترین سهم از اشتغال را در رومانی به خود اختصاص داده است. پس از آن، صنعت و ساختمان سازی با ۳۲.۶ درصد و کشاورزی با ۱۱.۳ درصد قرار دارند. بررسی های جزئی تر نشان می دهد که در بخش های غیرکشاورزی، صنایع فرآوری با ۲۱.۲ درصد، تجارت با ۱۹.۸ درصد و ساخت وساز با ۱۲.۱ درصد، مهم ترین حوزه های جذب نیرو هستند.
در سال ۲۰۲۴، حدود ۳.۲ درصد از جمعیت شاغل، به صورت پاره وقت فعالیت می کردند که بخش عمده ای از آن ها (۷۵.۳ درصد) در کشاورزی مشغول بودند. همچنین متوسط ساعت کاری برای فعالیت اصلی ۳۸.۷ ساعت در هفته گزارش شده است و نزدیک به ۴۴ هزار نفر نیز فعالیت های فرعی با میانگین ۱۰.۸ ساعت در هفته داشتند.
بررسی نرخ بیکاری و چالش های پیش رو
در حالی که افزایش اشتغال در رومانی قابل توجه بوده، نرخ بیکاری نیز با کاهش همراه شده و به ۵.۴ درصد رسیده است؛ یعنی نسبت به سال گذشته، کاهشی ۰.۲ درصدی را شاهد بوده ایم. این کاهش به ویژه در مناطق شهری بیشتر بوده، جایی که نرخ بیکاری به ۳.۱ درصد کاهش یافته، در حالی که در مناطق روستایی همچنان رقم بالای ۸.۵ درصد دیده می شود.
تفاوت بیکاری بین زنان و مردان نیز قابل توجه است. نرخ بیکاری مردان ۵.۷ درصد و زنان ۵ درصد بوده که اختلاف ۰.۷ درصدی را نشان می دهد. اما در بین گروه های سنی، جوانان بیشترین نرخ بیکاری را دارند. بیکاری در رده سنی ۱۵ تا ۲۴ سال به رقم نگران کننده ۲۳.۹ درصد رسیده که باید برای آن سیاست های خاص و فوری اتخاذ شود.
از نظر سطح تحصیلات، بیکاری بیشتر در میان افراد با تحصیلات پایین مشاهده می شود. نرخ بیکاری برای این گروه ۱۵.۲ درصد و برای افراد با تحصیلات متوسط ۴.۴ درصد بوده، در حالی که تنها ۱.۹ درصد از افراد با تحصیلات عالی بیکار بوده اند. این ارقام بار دیگر بر اهمیت آموزش و تحصیلات عالی برای ورود به بازار کار تاکید دارند.
نرخ بیکاری بلندمدت نیز در سطح ۱.۸ درصد قرار دارد. از میان کل بیکاران، ۳۳.۴ درصد بیش از یک سال بیکار بوده اند. در گروه سنی جوانان نیز نرخ بیکاری بلندمدت ۱۰ درصد گزارش شده که ۴۱.۹ درصد از بیکاران جوان را شامل می شود. این امر نشان می دهد که جوانان نه تنها بیشترین بیکاری را تجربه می کنند، بلکه بیشترین آسیب را از بیکاری طولانی مدت می بینند.
اثرات افزایش اشتغال در رومانی
افزایش اشتغال در رومانی در سال ۲۰۲۴ را نمی توان یک اتفاق ناگهانی دانست. این رشد نتیجه سال ها سیاست گذاری هدفمند در حوزه اقتصادی، جذب سرمایه گذاری خارجی در رومانی، حمایت از کسب وکارهای نوپا و توسعه زیربناها بوده است. دولت رومانی در سال های اخیر اقدامات متعددی برای بهبود فضای کسب وکار، کاهش بروکراسی، افزایش دسترسی به آموزش فنی و حمایت از کارآفرینان انجام داده است.
در تاریخ معاصر، رومانی با چالش های جدی در بازار کار روبرو بوده است. از جمله مهاجرت گسترده نیروی کار به کشورهای غربی، نرخ بالای بیکاری در مناطق روستایی و پایین بودن نرخ اشتغال زنان. با این حال، پیوستن به اتحادیه اروپا و بهره مندی از کمک های مالی و فنی این اتحادیه، فرصت هایی جدید برای توسعه اقتصادی و اجتماعی در این کشور ایجاد کرد.
پیشینه اقتصاد رومانی نشان می دهد که این کشور از یک اقتصاد تحت سلطه کشاورزی، به تدریج به سمت صنعتی شدن و خدمات محور شدن حرکت کرده است. امروز، افزایش اشتغال در رومانی نه تنها نشانه ای از پایداری اقتصادی است، بلکه نشان دهنده بلوغ ساختار اقتصادی این کشور نیز هست.
از جمله اثرات مثبت این روند می توان به کاهش نرخ بیکاری در رومانی، کاهش مهاجرت نیروی کار، افزایش قدرت خرید خانوارها، رشد اقتصادی، کاهش فقر و افزایش سرمایه گذاری خارجی در رومانی اشاره کرد. همچنین این رشد می تواند نقش مهمی در کاهش شکاف های اجتماعی، جنسیتی و منطقه ای ایفا کند.
