رومانی در اقدامی کم‌سابقه و در نخستین تحریم دیپلماتیک روسیه در سال 2025 وابسته نظامی، هوایی و دریایی این کشور در بخارست را به دلیل فعالیت‌های مغایر با کنوانسیون وین، شخصی غیرخودی اعلام کرد. این تحریم دیپلماتیک روسیه در بحبوحه تنش‌های فزاینده بین مسکو و کشورهای عضو ناتو رخ داده و نشانه‌ای از تغییرات جدی در سیاست‌های امنیتی و دفاعی رومانی به شمار می‌رود. وزارت امور خارجه رومانی اعلام کرد که این تصمیم با هدف حفاظت از امنیت ملی و مقابله با تهدیدات خارجی اتخاذ شده است.
تحریم دیپلماتیک روسیه در رومانی؛ اقدامی در راستای حفظ امنیت ملی
روابط دیپلماتیک بین روسیه و کشورهای اروپایی در ماه‌های اخیر به‌شدت دستخوش تنش شده است. در تازه‌ترین تحول، دولت رومانی روز گذشته اعلام کرد که وابسته نظامی، هوایی و دریایی روسیه و معاون او را به عنوان افراد غیرخودی معرفی کرده است. این تحریم دیپلماتیک کشور روسیه که در نتیجه “فعالیت‌های مغایر با کنوانسیون وین” صورت گرفته، بیانگر تغییر در رویکرد بخارست نسبت به تعاملات دیپلماتیک با مسکو است.
بر اساس بیانیه وزارت امور خارجه رومانی، طرف روسی در جلسه‌ای رسمی که به دستور امیل هوره‌زانو، وزیر امور خارجه، برگزار شد، از این تصمیم مطلع شده است. مقامات رومانیایی تأکید کرده‌اند که اقدام مذکور پاسخی به اقدامات دیپلماتیک و امنیتی روسیه در این کشور و منطقه است.
این تصمیم در حالی اتخاذ شده که روابط بین مسکو و کشورهای عضو ناتو، از جمله رومانی، طی دو سال گذشته به دلیل جنگ اوکراین و سایر مسائل امنیتی به‌شدت متشنج شده است. تحلیلگران بر این باورند که این تحریم دیپلماتیک روسیه می‌تواند نقطه عطفی در روابط دیپلماتیک بین دو کشور باشد و ممکن است واکنش متقابل کرملین را به دنبال داشته باشد.
تنش‌های دیپلماتیک و افزایش فشارها بر مسکو
در سال‌های اخیر، بسیاری از کشورهای غربی اقدام به کاهش روابط دیپلماتیک خود با روسیه کرده‌اند. پس از آغاز جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲، کشورهای اروپایی بارها دیپلمات‌های روسی را از کشورهای خود اخراج کرده‌اند.
تحریم دیپلماتیک روسیه از سوی رومانی، بخشی از این روند گسترده‌تر است که نشان از فشار فزاینده کشورهای غربی علیه مسکو دارد. دولت رومانی در ماه‌های گذشته هشدارهایی در مورد افزایش تهدیدات سایبری و اطلاعاتی از سوی روسیه داده بود.
کارشناسان امنیتی معتقدند که این اقدام بخشی از تلاش‌های رومانی برای هماهنگی بیشتر با سیاست‌های امنیتی اتحادیه اروپا و ناتو است. یک مقام ارشد رومانیایی در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی اظهار داشت:
“رومانی به عنوان یکی از اعضای ناتو، موظف است تا از امنیت ملی خود در برابر هرگونه تهدید احتمالی محافظت کند. این اقدام تنها پاسخی به فعالیت‌های دیپلماتیک مشکوک روسیه نیست، بلکه هشداری به دیگر کشورها نیز محسوب می‌شود.”
پیامدهای تحریم دیپلماتیک روسیه بر روابط دوجانبه
بدون شک، تحریم دیپلماتیک دیپلمات های روسیه روابط میان دو کشور را بیش از پیش متشنج خواهد کرد. پیش از این نیز مسکو بارها نسبت به اقدامات ضدروسی کشورهای اروپایی اعتراض کرده و تهدید به اقدامات متقابل کرده بود.
سفارت روسیه در بخارست هنوز واکنشی رسمی به این اقدام نشان نداده است، اما انتظار می‌رود که کرملین نیز در پاسخ به این اقدام، تصمیماتی مشابه اتخاذ کند. برخی تحلیلگران بر این باورند که ممکن است روسیه نیز در اقدامی متقابل، دیپلمات‌های رومانیایی را از مسکو اخراج کند.
از سوی دیگر، این تحولات می‌تواند بر مناسبات اقتصادی بین دو کشور نیز تأثیر بگذارد. رومانی در سال‌های اخیر وابستگی خود به منابع انرژی روسیه را کاهش داده است، اما برخی از صنایع این کشور همچنان با شرکای روسی همکاری دارند. با توجه به روند فعلی، این همکاری‌ها نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد.
نگاهی به تاریخچه تنش‌های دیپلماتیک بین روسیه و اروپا
روابط دیپلماتیک بین روسیه و کشورهای اروپایی همواره با فراز و نشیب‌های متعددی همراه بوده است. از دوران جنگ سرد تا به امروز، موارد متعددی از تحریم دیپلماتیک دیپلمات های روسیه از سوی کشورهای غربی به ثبت رسیده است.
یکی از برجسته‌ترین موارد در سال ۲۰۱۸ رخ داد، زمانی که بریتانیا ده‌ها دیپلمات روس را در واکنش به مسمومیت سرگئی اسکریپال، جاسوس دوجانبه سابق، اخراج کرد. این اقدام به سرعت با واکنش سایر کشورهای اروپایی و آمریکا همراه شد و ده‌ها دیپلمات روسی از کشورهای مختلف اخراج شدند.
در سال ۲۰۲۲، پس از حمله روسیه به اوکراین، بسیاری از کشورهای اروپایی از جمله آلمان، فرانسه، لهستان و کشورهای حوزه بالتیک، دست به اخراج دیپلمات‌های روسی زدند. این اقدامات بخشی از تلاش‌های گسترده برای منزوی کردن مسکو در صحنه بین‌المللی بود.
تحریم دیپلماتیک روسیه در رومانی؛ آغاز یک سیاست جدید؟
سؤال اصلی اینجاست که آیا این تحریم دیپلماتیک روسیه از سوی رومانی، آغازگر یک سیاست جدید در این کشور خواهد بود؟
رومانی در سال‌های اخیر تلاش کرده تا به عنوان یکی از اعضای فعال ناتو، نقش مهم‌تری در امنیت منطقه ایفا کند. این کشور علاوه بر افزایش بودجه نظامی، همکاری‌های خود با ایالات متحده و سایر کشورهای اروپایی را نیز تقویت کرده است.
تحلیلگران بر این باورند که این اقدام می‌تواند مقدمه‌ای برای سایر سیاست‌های ضدروسی در رومانی باشد. این کشور ممکن است در آینده، اقدامات بیشتری در راستای کاهش حضور روسیه در منطقه انجام دهد.
آینده روابط دیپلماتیک بین مسکو و بخارست
تحریم دیپلماتیک روسیه در رومانی نشان‌دهنده تغییر رویکرد این کشور در قبال مسکو است. این اقدام، علاوه بر تأثیر بر روابط دوجانبه، می‌تواند بر تعاملات گسترده‌تر روسیه و ناتو نیز اثرگذار باشد.
با توجه به شرایط فعلی، انتظار می‌رود که روسیه نیز اقداماتی متقابل انجام دهد که ممکن است شامل اخراج دیپلمات‌های رومانیایی و یا اعمال محدودیت‌های جدید بر تجارت دوجانبه باشد.
در نهایت، باید دید که آیا این تحریم دیپلماتیک، زمینه‌ساز تحولات جدید در سیاست خارجی رومانی خواهد شد یا خیر. اما آنچه مشخص است، این است که فضای دیپلماتیک بین مسکو و بخارست، بیش از هر زمان دیگری سرد و پرتنش شده است.
