در پی کاهش موقت تعرفه های گمرکی توسط دولت آمریکا به رهبری دونالد ترامپ، موضوع جنگ تجاری اروپا و آمریکا بار دیگر به صدر اخبار اقتصادی بازگشته است. امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، با هشدار درباره شکنندگی این توقف موقت، خواستار آماده سازی کامل اتحادیه اروپا برای مواجهه با هر سناریوی ممکن شده است. با وجود کاهش تعرفه ها بر برخی کالاها از جمله فولاد و خودرو، نگرانی ها درباره ادامه دار بودن جنگ تجاری و پیامدهای آن برای اقتصاد جهانی و رقابت پذیری اروپا همچنان پابرجاست.
در یک چرخش غیرمنتظره اما موقتی، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا تصمیم به کاهش برخی تعرفه های گمرکی گرفته است. این اقدام که به منظور کاهش تنش در جنگ تجاری اروپا و آمریکا صورت گرفته، از دید بسیاری از تحلیلگران اقتصادی اقدامی تاکتیکی و نه استراتژیک تلقی می شود. امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در واکنش به این رویداد، توقف تعرفه ها را «شکننده و ناپایدار» توصیف کرده و از اتحادیه اروپا خواسته است تا به شکل کامل آماده واکنش در برابر هرگونه بازگشت تنش های تجاری باشد.
ماکرون در سخنرانی اخیر خود اعلام کرده است که اتحادیه اروپا باید همه گزینه های تلافی جویانه را روی میز نگه دارد. به گفته او، کاهش تعرفه های آمریکا بر کالاهایی مانند فولاد، خودرو و برخی محصولات کشاورزی، اگرچه در ظاهر اقدامی مثبت به نظر می رسد، اما می تواند نوعی استراتژی فریبنده برای به دست آوردن امتیازات سیاسی در مذاکرات بعدی باشد.
رئیس جمهور فرانسه در ادامه تأکید کرد که این وضعیت می تواند پیامدهای ناگواری برای صنایع اروپایی به ویژه در صورت هجوم کالاهای ارزان قیمت از کشورهای ثالث مانند چین داشته باشد. چرا که چین همچنان مشمول تعرفه های سنگین ایالات متحده است و ممکن است برای فرار از آن، صادرات خود را به اروپا افزایش دهد.
فرانسوا بایرو نخست وزیر فرانسه نیز در حمایت از مواضع رئیس جمهور، از تولیدکنندگان داخلی خواست تا با حفظ هوشیاری، در انتظار نتیجه مذاکرات بعدی میان اروپا و آمریکا باقی بمانند. به گفته او، باید مذاکرات با ایالات متحده به شکلی جدی پیگیری شود تا تعرفه های ناعادلانه برداشته شوند و شرایط تجاری منصفانه برقرار گردد.
نگرانی اروپا از شکنندگی توقف در جنگ تجاری اروپا و آمریکا
آنچه این روزها به شکل گسترده ای در محافل سیاسی و اقتصادی اروپا مورد بحث است، شکنندگی کاهش تعرفه ها و احتمال بازگشت تنش ها در جنگ تجاری اروپا و آمریکا است. کاهش تعرفه ها از سوی آمریکا نه بر اساس یک توافق رسمی، بلکه به عنوان یک اقدام یک جانبه و موقتی صورت گرفته است. این اقدام موجب شده شرکت های اروپایی وارد یک دوره ۹۰ روزه از عدم قطعیت شوند؛ دوره ای که در آن نمی دانند سیاست تعرفه ای آمریکا در آینده چگونه خواهد بود.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند که کاهش تعرفه ها تنها نوعی حرکت موقت برای کاهش فشار داخلی و بین المللی بر دولت ترامپ بوده و نشانه ای از تمایل واقعی برای مصالحه و پایان دادن به جنگ تجاری نیست. در همین راستا، ماکرون هشدار داده است که اروپا نباید فریب این کاهش موقت را بخورد و باید ابزارهای اقتصادی و دیپلماتیک خود را برای مقابله با شرایط سخت تر در آینده آماده نگه دارد.
همچنین بسیاری از ناظران بر این باورند که این کاهش تعرفه ها می تواند در عمل به نفع چین تمام شود. کالاهای چینی که به دلیل تعرفه های آمریکا قادر به ورود به بازار ایالات متحده نیستند، اکنون ممکن است از مسیر اروپا سر درآورند. این موضوع می تواند به تضعیف صنایع اروپایی و کاهش رقابت پذیری شرکت های فعال در اتحادیه اروپا منجر شود.
تاثیر جنگ تجاری اروپا و آمریکا بر اقتصاد جهانی و تلاش برای راه حل پایدار
از سال های پیش تاکنون، جنگ تجاری اروپا و آمریکا تأثیر عمیقی بر بازارهای جهانی داشته است. اعمال تعرفه های متقابل، باعث افزایش قیمت کالاها، کاهش صادرات و بالا رفتن هزینه های تولید در هر دو سوی آتلانتیک شده است. اکنون نیز با وجود کاهش موقت تعرفه ها، هیچ گونه راه حل پایدار و بلندمدتی برای حل این اختلافات مشاهده نمی شود.
در همین حال، تلاش های دیپلماتیک اتحادیه اروپا برای رسیدن به توافقی متوازن و عادلانه ادامه دارد. هدف این مذاکرات، بازگرداندن ثبات به روابط تجاری با آمریکا و حفاظت از منافع بلندمدت اقتصادی اروپا است. با این حال، بسیاری از کارشناسان هشدار می دهند که بدون تغییر در رویکرد کلی دولت ایالات متحده، نباید انتظار دستاوردی اساسی از مذاکرات را داشت.
کمیسیون اروپا نیز ضمن حمایت از کشورهای عضو، اعلام کرده است که در صورت شکست مذاکرات، آمادگی اعمال اقدامات متقابل را دارد. به گفته مقامات این کمیسیون، اروپا نمی تواند در برابر سیاست های حمایتی یک جانبه آمریکا سکوت کند.
تاریخچه و روند روابط تجاری اروپا و آمریکا
روابط تجاری اروپا و آمریکا یکی از مهم ترین مناسبات اقتصادی جهان است که ریشه در چندین دهه همکاری و رقابت دارد. از دوران پس از جنگ جهانی دوم و ایجاد توافق نامه های تجاری اولیه تا سال های اخیر، این دو بلوک اقتصادی بارها وارد فازهای مختلفی از همکاری، منازعه و رقابت شده اند.
در دهه گذشته، به ویژه با آغاز به کار دولت ترامپ، جنگ تجاری اروپا و آمریکا وارد مرحله ای تازه شد. ترامپ در راستای سیاست «اول آمریکا»، تعرفه های سنگینی بر واردات کالاهای اروپایی وضع کرد که با واکنش متقابل اتحادیه اروپا همراه شد. خودرو، فولاد، آلومینیوم، پنیر و نوشیدنی های الکلی از جمله کالاهایی بودند که در لیست تعرفه های جدید قرار گرفتند.
از آن زمان تاکنون، دورهای متعددی از مذاکره میان دو طرف برگزار شده اما نتیجه قطعی و پایدار به دست نیامده است. تغییرات در سیاست های داخلی آمریکا، نوسانات بازار جهانی و همچنین فشارهای سیاسی از جانب چین و دیگر قدرت ها، همگی در پیچیده تر شدن این روابط نقش داشته اند.
در حال حاضر نیز اگرچه کاهش موقت تعرفه ها ممکن است اندکی فضا را برای گفتگو باز کرده باشد، اما تنش های ریشه ای همچنان پابرجاست. کارشناسان بر این باورند که تنها با یک توافقنامه فراگیر و الزام آور می توان به جنگ تجاری پایان داد.
